بررسی و تحلیل رویکردهای فلسفی، عرفانی و قرآنی براهین اثبات وجود خدا

author

Abstract:

در متون فلسفی تمرکز اصلی بر اثبات واجب است و توحید، از متفرعات اثبات واجب به‌شمار می‌آید. درحالی‌که متون عرفانی تمرکز خود را بر مسئله توحید قرار می‌دهد. قرآن نیز بیشتر بر توحید تأکید دارد تا بر اثبات وجود خدا. فیلسوف اولاً خدا را با علم حصولی و کلی می‌شناسد و ثانیاً در فلسفه هم خدا و هم مخلوقات از سنخ وجود هستند، اما هرکدام مرتبه‌ای از وجود؛ درحالی‌که عارف به خدای خویش علم حضوری دارد و فقط او را موجود می‌داند و غیر از خدا ـ نه خود و نه هیچ‌چیز دیگر را ـ موجود نمی‌داند. قرآن نیز زمانی که درباره خدا سخن می‌گوید به وضوح از خدایی شخصی یاد می‌کند. در این نوشتار تلاش کرده‌ایم با تمرکز بر سه دسته از متون اسلامی (متن قرآن، متون عرفانی و متون فلسفی) نحوه نگرش هریک از این متون را نسبت به «براهین اثبات وجود خدا» تحلیل و بررسی کنیم. و با نگاهی درجه دو، نقاط تشابه و تمایز این سه رویکرد را نشان دهیم.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

دَرشَنَه‌های هندی و براهین اثبات وجود خدا

نظام‌های فکری و یا دَرشَنَه‌های هندی را می‌توان به دو دسته الهی و یا باورمند به وجود خدا و غیرالهی و یا غیرمعتقد به خدا تقسیم کرد. از دسته اول می‌توان به دو مکتب نیایه و دانته اشاره کرد. در این مکاتب به‌ویژه اولی، برهان‌هایی بر وجود خداوند اقامه شده است که برخی از آنها معادل‌هایی در فلسفه اسلامی و غربی دارند و برخی دیگر نیز در زمینه‌ خاص فرهنگ و آموزه‌های هندویی مطرح شده‌اند. این برهانها عموماً از ...

full text

بررسی براهین اثبات وجود خدا در آثار اسپینوزا

یکی از دغدغه‌های اساسی فیلسوفان مسئله اثبات وجود خدا بوده است. اهمیت این مسئله برای اسپینوزا که اساس فلسفه او را خدا تشکیل می‌دهد بیش از فیلسوفان دیگر است. او که مهم‌ترین اثر خویش، اخلاق، را با تعریف خدا آغاز می‌کند و با برترین سعادت انسانی، یعنی عشق، به خدا به پایان می‌برد، مسئله وجود خدا را در آثار مختلف خود مورد توجه قرار می‌دهد و وجود او را به دو شیوه لمی و انی اثبات می‌کند. اسپینوزا مفهوم ...

full text

براهین اثبات وجود خدا در آثار اسپینوزا

اسپینوزا با اعتقاد به تک جوهری خدا را تنها حقیقت جوهری عالم و بقیة موجودات را حالات صفات او دانست. وی در براهینی که بر وجود خدا اقامه کرده است، از دو روش انّی و لمّی استفاده کرده است و از میان آن دو اتقان برهان لمّی را بیشتر می داند. این براهین به طور عمده در سه اثر او آمده است: «اصول فلسفة دکارت»، «رسالة مختصره» و «اخلاق». برهان مهم او بر وجود خدا برهان وجودی است و تقریر او از این برهان مشابه تقر...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 10  issue 38

pages  153- 168

publication date 2014-10

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Keywords

No Keywords

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023